Tư duy phân cực: Hai chân trên hai con ngựa hay ngồi trên xe năm ngựa kéo?

2d ago in Fun

Tư duy phân cực là gì?

Tư duy phân cực, hay còn gọi là tư duy nhị phân, là cách nhìn nhận thế giới qua lăng kính đen trắng, đúng sai. Nó thể hiện qua việc chia mọi thứ thành các cặp đối lập như:

- Nóng - Lạnh

- Phải - Trái

- Trắng - Đen

- Tốt - Xấu

Trong tâm lý học, những cặp này được gọi là "Các cặp phạm trù đối lập". Đơn giản, bất kỳ phạm trù nào cũng sẽ có một phạm trù đối nghịch với nó.

Hai chân trên hai con ngựa

Cá nhân mình thường mắc kẹt trong việc này rất lâu. Mỗi lần ai đó khen mình "hôm nay đẹp trai thế" mình sẽ nghĩ "ủa vậy mọi khi mình xấu à" hay khi được nghe "em muốn được yêu thương nhiều hơn" thì mình hiểu "ý bạn đó là không thích việc mình nghiêm khắc". Hay gần đây nhất là Ví dụ khi nói tới Thất bại với hai câu nói của hai shark thì quả thực cũng khiến nhiều bạn phân vân:

Shark Hưng: "Đã bắt đầu làm thì đừng nghĩ đến thất bại"

Shark Việt: "Đã bắt đầu làm thì phải nghĩ đến thất bại"

Ngồi trên xe năm ngựa kéo

Góc nhìn cá nhân mình thì tư duy Nhị nguyên là điều không thể thiếu, nhưng sẽ là thiếu xót nếu chỉ nhìn thấy được 1 mặt mà bỏ qua các mặt còn lại của vấn đề. Khi mình học thực hành về đường đi của Phật vậy, trên con đường dài hơn 6000 năm này việc học hỏi qua nhiều người thầy để có thể thấy được rõ hơn là không tránh khỏi. Nhưng trước khi làm được điều đó mình cũng may mắn vì đã được người Thầy đầu tiên đặt cho những nền móng vững chắc nhất để có thể bước đi thảnh thơi.

“Cái này có vì cái kia có” - Trích Kinh

Tư duy phân cực có thể là một công cụ hữu ích trong việc phân tích vấn đề, nhưng nó cũng có thể trở thành một cái bẫy nếu chúng ta chỉ nhìn nhận mọi thứ qua lăng kính đen trắng. Thay vì "đứng hai chân trên hai con ngựa", chúng ta nên hướng tới việc "ngồi trên xe năm ngựa kéo" - tức là phát triển tư duy đa chiều, linh hoạt hơn.

Bằng cách này, chúng ta có thể nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, hiểu rõ hơn về bản thân và người khác, và đưa ra những quyết định sáng suốt hơn trong cuộc sống và công việc. Hãy nhớ rằng, thực tế cuộc sống thường phức tạp hơn chỉ đúng hoặc sai, và việc mở rộng góc nhìn sẽ giúp chúng ta trở nên khôn ngoan và cân bằng hơn.

Bạn có thể bắt đầu thực hành tư duy đa chiều ngay hôm nay bằng cách:

- Khi gặp một tình huống, hãy thử liệt kê ít nhất 3 góc nhìn khác nhau về vấn đề đó.

- Lắng nghe và tìm hiểu quan điểm của những người có ý kiến khác với bạn.

- Thử thách bản thân bằng cách đặt câu hỏi "Điều gì sẽ xảy ra nếu điều ngược lại là đúng?"

- Chia sẻ suy nghĩ của bạn với người khác và mời họ đưa ra góc nhìn của họ.

Hãy nhớ rằng, việc phát triển tư duy đa chiều là một quá trình, và mỗi bước nhỏ đều đáng giá. Bắt đầu từ hôm nay, bạn sẽ dần dần thấy sự thay đổi trong cách nhìn nhận và giải quyết vấn đề của mình!

3 comments